KEK ambassadeurs verduurzamen organisatie via ondernemingsraad

In een gesprek met KEK ambassadeurs Yoeri Dijkhof (Ecorys) en Jurgen Pennings (Heijmans) krijgen we een inkijk in de cruciale rol van de ondernemingsraad (OR) binnen hun organisaties. Met een focus op duurzaamheid en strategie delen ze hun inzichten en ervaringen als leden bij de OR of onderliggende commissies. De OR blijkt een grote invloed te hebben op  beslissingen en speelt een essentiële rol bij het vormgeven van duurzaamheidsinitiatieven en de toekomststrategie van hun bedrijven.

Wat is een OR?
Een OR is een wettelijk verankerd orgaan dat in elke onderneming met minstens 50 werknemers aanwezig moet zijn. De OR is het bekendste medezeggenschapsorgaan; andere zijn de personeelsvertegenwoordiging (ondernemingen met tenminste 10 maar minder dan 50 werknemers) en de personeelsvergadering. Het fungeert als een vertegenwoordiging voor alle medewerkers naar het management en heeft diverse bevoegdheden, zoals het recht op instemming en advies. Veel grote organisaties hebben onder de OR ook nog een aantal ondersteunende commissies.

Belang van jongeren en duurzaamheid

Yoeri (OR-lid en voorzitter) benadrukt het belang van jongere collega’s als vertegenwoordiging binnen de OR. De ondernemersraad heeft over het algemeen een ietwat conservatief en ouderwets imago, maar in werkelijkheid heeft de raad het recht en de mogelijkheid om aanzienlijk bij te dragen aan belangrijke strategische besluitvorming binnen het bedrijf. Dankzij de groeiende aandacht voor duurzaamheid en digitalisering binnen organisaties krijgt de OR nu meer mogelijkheden om invloed uit te oefenen op essentiële beslissingen, zoals mobiliteitsbeleid en duurzame initiatieven. Dit zijn bij uitstek onderwerpen waar jongeren veel kennis van hebben en vaak intrinsiek gemotiveerd voor zijn.

Jurgen Pennings (lid van OR-commissie Strategie) vult aan dat met name duurzaamheid lange tijd een ondergeschoven kindje was binnen de OR van Heijmans. De aandacht ging altijd vooral uit naar zaken, zoals het welzijn van medewerkers en arbeidsvoorwaarden. Denk aan veilig werken, arbeidstijden, cao’s en dergelijke. Maar door de groeiende aandacht voor duurzaamheid binnen het bedrijf en de opkomst van nieuwe Europese richtlijnen zoals EU taxonomy en CSRD, heeft de OR zich steeds meer gericht op dit belangrijke thema. Nu is de OR belangrijke partner in de ontwikkeling en reflectie op de nieuwestrategie, waarin duurzaamheid als integraal onderdeel wordt meegenomen.

Hoe maak je impact?

Yoeri: Een voorbeeld hiervan is ons huidige initiatief waarbij we het management hebben verzocht om opnieuw te kijken naar de mobiliteitsvergoedingen. We onderzoeken of we de vergoedingen kunnen uitbreiden naar het gebruik van deelauto’s en deelscooters, in plaats van alleen maar voor eigen mobiliteit. We denken ook na over het (her)introduceren van het fietsplan. Dit zijn zaken die normaal gesproken misschien niet direct bij het management opkomen, maar die we nu extra kunnen benadrukken.

Jurgen: Vorig jaar organiseerden we een medezeggenschapsdag rondom het thema duurzaamheid. Tijdens deze dag is met kennis van binnen en buiten Heijmans het onderwerp besproken en werd de toegevoegde waarde van de OR op dit punt duidelijk voor de raad van bestuur. Ook paste dit goed in de opmaat naar de strategieherijking van Heijmans, waar duurzaamheid een belangrijk onderdeel van uitmaakt.

Hoe zijn jullie uitgekomen bij de OR?

Yoeri: Voor mij draaide het vooral om betrokkenheid bij het strategisch denken binnen het bedrijf en het meedenken over de complexe aspecten die daarbij samenkomen. Ik voelde ook sterk de behoefte om een duurzaam perspectief aan deze overwegingen toe te voegen. Toen onze OR-verkiezingen naderden vond ik het belangrijk om als jongere collega mee te denken, gezien het feit dat onze OR-leden vaak al over meer ervaring beschikten. Niet met de intentie om opzettelijk de confrontatie op te zoeken met het management, maar juist om met een extra perspectief op een constructieve manier bij te dragen. Ik heb mij toen verkiesbaar gesteld en ben uiteindelijk gekozen.

Jurgen: Mijn interesse werd gewekt toen een collega binnen mijn team vertrok bij de OR-commissie strategie. Ik vond strategie vanuit verschillende contexten al langer heel interessant en nu kwam een plek vrij in de commissie Strategie. Het mooie daaraan vind ik dat je wel degelijk inhoudelijk kunt bijdragen, input kunt leveren, informatie kunt vergaren en voorstellen kunt doen. Alleen richt je je in principe tot de ondernemingsraad die het dan weer doorspeelt naar het bestuur. Dit is als het ware een soort tussenlaag, wat ook inhoud dat ik niet als OR lid verkozen ben Het voordeel van commissies is dat het een flexibelere structuur biedt, die binnen de vier jaar dat een OR verkozen is vier jaar kan worden aangepast, uitgebreid of ingekrompen, afhankelijk van de ontwikkelingen. Inmiddels zit ik in het dagelijks bestuur van de commissie.

Tips voor andere ambassadeurs

Het lijkt misschien groots en indrukwekkend om lid te worden van een commissie of de OR, maar juist omdat het een wettelijk vastgelegde entiteit is krijg je tijd binnen je werkschema om je taken als OR-lid uit te voeren. Deel van lid zijn van de OR is ook dat je altijd trainingen krijgt en dat er altijd een deel van de mensen herkozen wordt. Ook hoef je geen expert te zijn op alle dingen waarmee de OR in aanraking komt. Je wordt dus erg ondersteund en kan ook bijdragen door je te specialiseren op een onderwerp (zoals duurzaamheid). Bovendien zijn verkiezingslijsten meestal niet uitgebreid, maar bestaan ze vaak slechts uit enkele kandidaten. Hierdoor is de kans op succes behoorlijk hoog.

De ontwikkeling van de rol van de OR in duurzaamheid en strategie is een veelbelovende ontwikkeling. Naarmate duurzaamheid steeds belangrijker wordt voor bedrijven zal de invloed van OR’s op strategische beslissingen en duurzaamheidsinitiatieven toenemen. Door jongere leden met nieuwe perspectieven aan boord te nemen kunnen OR’s een bredere visie creëren en waardevolle bijdragen leveren aan de groei en ontwikkeling van hun organisaties.

Heb je vragen over lid worden van een OR of commissie? Of wil je sparren over hoe je zelf kunt starten? Neem dan contact op Jurgen of Yoeri via ambassadeurs@klimaatenergiekoepel.nl