In gesprek met Tijmen van de Leemkolk werpen we een blik op zijn ervaring als lid van een Raad van Toezicht. Tijmen bekleedt de functie van Legal Counsel bij Sunrock, was deelnemer bij het Blikverruimers-programma en vervult de rol van toezichthouder binnen een internationale NGO. Bovendien deelt hij inzichten over hoe ook jij actief kunt worden als commissaris of toezichthouder.
Wat is een Raad van Commissarissen, Raad van Toezicht en Raad van Advies?
- Een Raad van Commissarissen (RvC) is een wettelijk orgaan met verplichte verantwoordelijkheden en bevoegdheden, zoals het toezicht houden op de financiële gezondheid, risicobeheersing en strategie van een onderneming. Grote ondernemingen zijn wettelijk verplicht een RvC te hebben, terwijl het midden- en kleinbedrijf (mkb) er vrijwillig voor kan kiezen.
- Een Raad van Toezicht (RvT) verwijst meestal naar het wettelijke toezichthoudende orgaan van een non-profit organisatie zoals een vereniging of stichting. Onderwijsinstellingen hebben ook een RvT. De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van een RvC en een RvT lijken op elkaar.
- Ten slotte is er ook een Raad van Advies (RvA). Bij een RvA kunnen de onderlinge afspraken en verhoudingen op maat worden gemaakt en worden deze soms niet wettelijk of statutair opgelegd.
Belang van jonge toezichthouders
Een toezichthouder speelt een cruciale rol binnen een organisatie, met aanzienlijke verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Echter, de diversiteit onder toezichthouders is momenteel beperkt. De gemiddelde toezichthouder in Nederland is doorgaans een man, wit en ongeveer 60 jaar oud. “Ik geloof dat diversiteit cruciaal is voor effectief toezicht. Leeftijd is hierbij een van de onderdelen waarop diversiteit nodig is. Jongeren kunnen namelijk nieuwe perspectieven en expertise inbrengen, die voor oudere generaties soms moeilijk te bevatten zijn.”, aldus Tijmen.
Hoe maak je impact?
Binnen de rol van toezichthouder zijn er diverse manieren waarop je impact kunt maken. In de eerste plaats zie je toe op het functioneren van het bestuur. Hierbij fungeer je als een soort controleur of werkgever die de prestaties van het bestuur beoordeelt. Als er tekortkomingen worden geconstateerd, kan er bijvoorbeeld overwogen worden om hier over in gesprek te gaan, of in een uiterst geval een bestuurslid tijdelijk op non-actief te stellen. Daarnaast fungeer je als sparringpartner en adviseer je over de voorgestelde strategie. Tevens zijn er officiële taken, zoals het goedkeuren van investeringsbeslissingen en/of de jaarrekening van de organisatie. Tot slot ben je ook echt ambassadeurs van de organisatie. In deze rol fungeert de Raad van Commissarissen als vertegenwoordiger van de organisatie naar de buitenwereld toe.
“Een van de belangrijkste lessen die ik heb geleerd, is dat je als toezichthouder niet op de stoel van een bestuurder moet gaan zitten”, gaat Tijmen verder. De voornaamste taak van een toezichthouder is toezicht houden en niet daadwerkelijk het besturen van de organisatie. Tijdens het programma merkte ik dat sommige deelnemers eigenlijk meer neigden naar een bestuursrol dan naar een rol als toezichthouder. Sterker nog, onze allereerste sessie bij Blikverruimers ging hierover. We kregen een inspiratiesessie van iemand die zei: “Toezicht houden is eigenlijk niets voor mij, want ik wil te veel aan de touwtjes trekken. Ik wil impact maken, maar ik wil dat niet doen door vragen te stellen. Ik wil gewoon de leiding nemen en dingen veranderen.” Velen van ons, mezelf inclusief, begonnen wellicht met het idee om impact te maken en veel veranderingen door te voeren. Echter, die veranderingen zijn vaak subtieler en meer gelaagd wanneer je ze bekijkt vanuit de rol van een lid van de RvC. Dit is dus een belangrijk aspect om te overwegen.
Tips om aan de slag te gaan
Ik wilde meer impact maken in mijn carrière en de vaardigheden die ik al heb daar voor inzetten. Als jurist ben ik getraind in risicobeoordeling, wat erg nuttig is in toezichtsfuncties. Toch vond ik de stap om meteen te solliciteren wel wat groot. Daarom ben heb ik begonnen met het Blikverruimers-opleidingsprogramma, en dit bleek een geweldige kickstart te zijn. In dit programma krijg je waardevolle inzichten over de kennis en vaardigheden die vereist zijn voor een functie als toezichthouder. Daarbij biedt het je de gelegenheid om te ontdekken of toezichthouden daadwerkelijk bij je past.
Zorg er ook zeker voor dat je actief netwerkt. Praat met mensen over toezichtsfuncties en hoor hun ervaringen. Het is inspirerend en je zult merken dat veel organisaties op zoek zijn naar toezichthouders. In het Blikverruimers-programma was dit ook een cruciaal onderdeel. Na mijn programma-afsluiting werd ik benaderd om lid te worden van de Raad van Toezicht van een stichting die goed aansloot bij mijn interesses. Dit bood me een waardevolle kans om praktijkervaring op te doen. Als je eenmaal wat ervaring hebt, is de stap naar een volgende functie veel makkelijker.
Heb je vragen over toezichthouder worden? Of wil je sparren over hoe je zelf kunt starten? Neem dan contact op met Tijmen via ambassadeurs@klimaatenergiekoepel.nl Wil je meer informatie over het Blikverruimers programma, kijk dan op www.blikverruimers.com
Recente reacties