In dit artikel besteden we aandacht aan het idee en de ontwikkeling van Green Teams binnen verschillende organisaties. De inzichten hebben we verkregen door Green Teams op te zetten met Vattenfall, Tata Steel en Gasunie. Met dank aan onze ambassadeurs en ervaringsdeskundige: Tim Speelman, Phi Hung Ly, Rick Ruiter, Duco Bijleveld, Anne-Marijn Kamps en Koen Maassen.
Wat zijn ‘Green Teams’?
Green Teams is een opkomend concept in werkend Nederland. In de zorg wordt er al langer succesvol mee geëxperimenteerd[1]. Een Green Team is een groep medewerkers binnen één organisatie die zich gezamenlijk inzetten om potentiële verduurzamingsmogelijkheden te identificeren en tevens hier acties aan koppelen om gestelde doelen te realiseren. Hiervoor wordt een separate organisatiestructuur opgezet van projectteams die zich bezighouden met de verduurzaming van de eigen organisatie in de breedste zin van het woord. Deze structuur overstijgt niet alleen afdelingen, maar ook leeftijd en functie; iedereen in de organisatie kan deelnemen. Dit betekent bijvoorbeeld dat een team kan bestaan uit een operator uit de fabriek, een ontwerper, iemand van de financiële administratie, de HR manager en een cateringmedewerker. Elk team houdt zich bezig met een specifiek onderwerp, een aantal voorbeelden zijn:
- het serveren van meer vegetarische en veganistische maaltijden in de kantine;
- de verduurzaming van het eigen vastgoed;
- inzetten op vermindering van uitstoot in de mobiliteit van medewerkers;
- minder grondstoffengebruik met bijbehorende afvalscheiding;
- het voorlichten over duurzaam investeren en beleggen.
Green Teams gaan niet zozeer over grote CO2 reducties vanuit de operationele kant, het gaat (ook) vooral om de gedragscomponent. “Techniek, innovatie en budget zijn een voorwaarde, maar het gaat om het winnen van de harten van de medewerkers, wil je echt samen een verandering inzetten”, aldus Duco Bijleveld (Gasunie). Wat de Green Teams ook niet zijn is een afdeling of team van ‘duurzaamheidsexperts’ die aangenomen worden om de organisatie te verduurzamen. En het zijn geen teams waar medewerkers fulltime mee bezig zijn. Een aantal uitgangspunten zijn belangrijk voor het goed functioneren van de Green Teams:
- Maak de teams niet te groot (bijv. 4-8 personen). Grotere teams hebben meer moeite en vaak meer tijd nodig om doelen te formuleren en resultaten te behalen.
- Maak de scope van het onderwerp niet te groot per team: maak de doelen SMART en focus op wat haalbaar is.
- Kom periodiek (digitaal) bij elkaar om voortgang te bespreken en nieuwe acties te formuleren. Bepaal wat een goede balans is tussen ieders eigen werk en de Green Teams.
- Geef energie de ruimte: zorg dat medewerkers die energie krijgen om kartrekker te zijn van een project de ruimte en support krijgen.
- Het doel van een team kan zijn iets laten maken of inkopen (bijvoorbeeld vegetarische maaltijden of laadpalen), maar ook zeker een onderwerp aankaarten en er een besluit over te laten nemen hogerop in de organisatie. Werk tussentijds aan draagvlak voor het idee.
- Maak zo concreet mogelijk wat behaalde resultaten kunnen betekenen voor de organisatie; op het gebied van de verduurzaming, financieel, sociaal/cultureel, technisch etc. Houd vooraf al rekening met mogelijke uitvoering met daarbij goedkeuring van (hoger) management en budget.
De rol van KEK
KEK heeft de afgelopen jaren in een aantal partnerschappen het concept Green Teams samen met de partnerorganisaties in de praktijk gebracht. De rol van KEK is voornamelijk geweest om het concept te pitchen en het op gang brengen van de organisatie ervan; de start faciliteren. Dus: hoe werkt het? Specifiek: hoe werkt het voor hen? En hierin het helpen landen van het idee in de praktijk. De bedrijven zijn zelf het met idee in de uitvoering aan de slag gegaan en hebben hier hun eigen invulling aan gegeven. Daarna is KEK als netwerkorganisatie ondersteunend geweest aan de Green Teams, iets wat de organisaties achter de hand hebben. Het helpen organiseren van webinars, een spreker vinden, koppelingen maken met experts in bepaald vakgebied om kennis uit te wisselen zijn een aantal voorbeelden. Tim Speelman: “De nadruk ligt op het bouwen van een community rondom de green teams en evenementen, binnen deze community kan iedere werknemer van de organisatie met duurzaamheid aan de slag. Hierdoor bouwt men aan een platform waar ideeën gegenereerd, gedeeld en uitgewerkt kunnen worden. Daarmee bouwt men aan het draagvlak van de transitie binnen de organisatie en wordt duurzaamheid met de bedrijfscultuur verbonden.”
Ontwikkeling over de tijd
Eerst heeft Vattenfall hiermee geëxperimenteerd vanaf 2020. Het balletje bij Vattenfall is gaan rollen vanuit het partnerschap met KEK, waarna Vattenfall er zelf verdere invulling aan heeft gegeven. Phi Hung Ly: “De gepresenteerde ideeën en resultaten van de pilot bij Vattenfall laten zien dat multidisciplinaire teams tot zeer innovatieve ideeën kunnen komen. Voor een pilot vond ik de Green Teams bij Vattenfall zeer geslaagd. Grote organisaties zouden dit soort ‘grassroots’ concepten meer moeten omarmen om vastgeroeste patronen te doorbreken.”
Na Vattenfall is KEK een partnerschap aangegaan met Tata Steel. Ook hier zijn de Green Teams in een versnelling geraakt en slaat het concept zeer goed aan.
CEO Hans van den Berg geeft aan zeer enthousiast te zijn over de Green Teams. Hij zegt erover op het KEK CEO event van 4 november 2022: “Dit is het eerste waar ik volgende week mee aan de slag ga, een extra zetje geven aan deze cultuurverandering.”
Rick Ruiter (Tata Steel): “KEK heeft ons geïnspireerd zelf aan de slag te gaan om de industrie van binnenuit te verduurzamen. Dat Green Teams twee jaar later een begrip is binnen de organisatie, maakt ons erg trots!”.
Na het CEO event van KEK bij Gasunie in november 2021 heeft een enthousiaste groep young professionals hier nog een flinke professionaliseringsslag overheen gemaakt. Via een enquête onder medewerkers zijn na een verkiezingsronde (met 740 stemmen) drie winnende teams gekozen, die in een impact programma in 3 maanden naar een concreet resultaat toewerken. Onderwerpen van de Green Teams zijn onder andere: afvalscheiding, vegetarisch voedselaanbod en de route naar het parkeerterrein aanpakken. Duco Bijleveld (Gasunie): “Mensen die nog niet eerder hebben samengewerkt, gaan ineens heel intensief samenwerken in een programma waar nog geen blauwdruk voor was. De afgelopen tijd is dit zeker gelukt met maar liefst drie enthousiaste teams die elk hun eigen duurzaamheidsinitiatief gaan implementeren.” Anne-Marijn Kamps (Gasunie): “De gedrevenheid van de teams is heel indrukwekkend en daar zijn we ze dankbaar voor! Want, ze zeggen altijd, veranderen begint bij jezelf, de fundering die deze teams realiseren maakt dat iedere Gasunie medewerker straks op verschillende verduurzamingsvlakken zelf zijn steentje kan bijdragen. Hoe mooi is dat?”
Potentie van Green Teams
De bottom-up beweging die Green Teams is heeft een soort sneeuwbaleffect van verduurzamingsinitiatieven in een bedrijf. Ideeën kunnen uit alle lagen van de organisatie komen en in de breedte met draagvlak ‘naar boven’ worden ontwikkeld. Het is bijna een soort burgerberaad in een organisatie over klimaatbeleid. Hierdoor kan duurzaam beleid verankeren in de organisatie door experimenten op te schalen en onderdeel te maken van de bestaande structuur. Duurzaam denken en doen worden hierdoor integraal onderdeel van de organisatie! Het concept heeft zichzelf ook in de energiesector bewezen. De potentie is dus enorm!
Heb je interesse of vragen hoe ook jij een green team kan organiseren binnen je organisatie? Neem dan contact met ons op!
Recente reacties